| |
Date |
Event(s) |
| 1 | 1145 | - 1145: Rooms-koning Koenraad III vergunt Godfried, graaf van Arnsberg en Cuijk, overal in het rijk burchten te bouwen op zijn allodiale en leengoederen.
|
| 2 | 1159 | - 1159: Een zekere Werner van Rijsbergen schenkt zijn goederen te Essen aan de abdij van Tongerlo. Dit is de oudste vermelding van de plaats Rijsbergen.
|
| 3 | 1175 | - 1175: In Breda wonen er mensen langs de Mark tussen de Vismarkt en de tolbrug.
|
| 4 | 1183 | - 1183: Het landgraafschap Brabant wordt verheven tot hertogdom Brabant ten gunste van Hendrik I van Brabant.
|
| 5 | 1185 | - 1185: 's-Hertogenbosch krijgt stadsrechten van de Hertog van Brabant.
|
| 6 | 1192 | - 1192: Gijsbrecht, heer van Tilburg, en zijn moeder vrouw Alaysa brengen de mensen wonende op hun goed Helvoirt onder de kerk van "Oosttilburg" (onder Oisterwijk).
|
| 7 | 1196 | - 1196: Keizer Hendrik VI stelt op verzoek van de hertog van Brabant de inwoners van de nieuwe stad "apud Silvam" ('s-Hertogenbosch) vrij van de tollen op de Rijn.
|
| 8 | 1198 | - 1198: Godfried II (van Breda en) van Schoten draagt de burcht van Breda met zijn bezit onder Princenhage op aan hertog Hendrik I van Brabant en ontvangt dit in leen terug. Dit is de oudste vermelding van Princenhage.
|
| 9 | 1200 | - 1200: Hendrik I, hertog van Brabant, en Dirk VII, graaf van Holland, maken afspraken over rechten van hun kooplieden.
|
| 10 | 1204 | - 1204: Godfried II, heer van Breda, schenkt samen met zijn echtgenote Lutgarde aan de abdij van Tongerlo hun vrij eigen goed te Alphen.
|
| 11 | 1210 | - 1210: Oisterwijk werd in 1210 door hertog Hendrik I van Brabant ten oosten van de parochie Oost-Tilburg gesticht.
|
| 12 | 1213 | - 1213: In een verdrag wordt vermeld dat een aantal plaatsen waaronder Oisterwijk tot 'oppida libera' ofwel 'vrijheden' zijn verheven.
- 1213: Geertruidenberg krijgt stadsrechten, als eerste plaats in de graafschap Holland.
|
| 13 | 1228 | - 1228: De Minderbroeders vestigen hun eerste klooster binnen de muren van 's-Hertogenbosch.
|
| 14 | 1230 | - 1230: De hertog van Brabant verleent het nieuwe dorp Oisterwijk dezelfde rechten als 's-Hertogenbosch, met uitzondering van tolvrijheid op de Rijn.
|
| 15 | 1235 | - 1235: Hildegonde, abdis van de abdij van Thorn, schenkt het convent de kerken van Gilze en Ubach.
|
| 16 | 1240 | - 1240: Machtelt van Diest, huisvrouw van Godvried IV van Breda, richt het Bredase begijnhof op.
|
| 17 | 1246 | - 1246: Ginneken wordt voor het eerst vermeld.
- 1246: Als oude bronnen blijkt dat er al een gasthuis, een begijnhof, een raadhuis en een eerste stenen kerk in Breda zijn.
|
| 18 | 1252 | - 1252: De koop van de privileges van de heer Hendrik IV van Schoten in 1252 wordt beschouwd als de handeling waardoor Breda stadsrechten heeft verkregen.
|
| 19 | 1261 | - 1261: In een akte, gedateerd 10 juni 1261, komt de naam Etten het eerst voor.
|
| 20 | 1268 | - 1268: Servaas van Liederkerke sticht in Vroenhoudt bij Woude een vrouwenklooster van de orde van St. Norbert, St. Catharinadal.
|
| 21 | 1269 | - 1269: Loon op Zand wordt door hertog Jan I ten leen uitgegeven aan jonker Willem van Hoorn. Omdat die leen nooit is afgelost is het sindsdien een heerlijkheid gebleven.
|
| 22 | 1277 | - 1277: De oudste vermelding van het dorp Ulvenhout is in een oorkonde uit 1277.
|
| 23 | 1288 | - 1288: Hertog Jan I wint de slag bij Woeringen en mag zich sindsdien behalve hertog van Brabant ook hertog van Limburg noemen.
|
| 24 | 1295 | - 1295: Het klooster St. Catharinadal wordt na een dijkdoorbraak overgebracht naar de stad Breda.
|
| 25 | 1299 | - 1299: De vroegst bekende vermelding van het dorp Bavel is in 1299.
|
| 26 | 1303 | - 1303: In 1303 wordt het dorp Teteringen voor het eerst vermeld.
|
| 27 | 1315 | - 1315: Ginneken wordt een zelfstandige parochie.
|
| 28 | 1316 | - 1316: Princenhage wordt een zelfstandige parochie.
- 1316: Het dorp Bavel wordt een zelfstandige parochie.
|
| 29 | 1318 | - 1318: De stadsmuren rondom 's-Hertogenbosch zijn klaar.
|
| 30 | 1321 | - 1321: Dinsdag wordt de vaste marktdag in Breda. Dit is tot heden zo gebleven.
|
| 31 | 1323 | - 1323: Ginneken krijgt een eigen schepenbank en daarmee een zelfstandig bestuur. Ook Bavel valt onder deze schepenbank.
|
| 32 | 1327 | - 1327: In 1327 werd de Baronie uit geldnood door Gerard van Raseghem verkocht aan het Hertogdom Brabant.
|
| 33 | 1328 | - 1328: Terheijden krijgt een zelfstandige schepenbank bestaande uit een schout en zeven schepenen.
- 1328: Door de oprichting van een schepenbank krijgt Princenhage een zelfstandig bestuur.
|
| 34 | 1333 | - 1333: Omstreeks 1333 wordt Breda ommuurd.
|
| 35 | 1349 | - 1349: Er is een grensconflict tussen Tilburg en Breda.
|
| 36 | 1350 | - 1350: Jan van Polanen laat in Breda een stenen burcht bouwen.
|
| 37 | 1356 | - 1356: Uitvaardiging van de Blijde Inkomste van hertogin Johanna en hertog Wenceslas. In ruil voor vergaande concessies erkennen de Brabantse steden het echtpaar als hun nieuwe landsvorsten. Dit privilege geldt als de "grondwet" van Brabant.
|
| 38 | 1361 | - 1361: In een leenregister uit 1361 wordt het land van Zevenbergen voor het eerst genoemd, naast de heerlijkheid Strijen.
|
| 39 | 1376 | - 1376: Het Ambacht Hooge Zwaluwe wordt door Beatrijs van Duvenvoorde afgestaan aan Jan van Polanen.
|
| 40 | 1380 | - 1380: Omstreeks 1380 wordt in 's-Hertogenbosch begonnen met de bouw van de Sint Jan zoals we die nu kennen. Al rond 1220 stond op die plaats een kerkje van baksteen.
|
| 41 | 1382 | - 1382: Pestepidemie in Breda
|
| 42 | 1391 | - 1391: Grote zandverstuivingen zijn aanleiding om het dorp Venloon te verplaatsen. Op de nieuwe locatie krijgt het de naam Loon op Zand.
|
| 43 | 1396 | - 1396: Hertogin Johanna van Brabant verleent een vergunning om de Vaart bij Loon op Zand te graven om de turf, die daar in de venen wordt gegraven, gemakkelijk naar 's Hertogenbosch te
kunnen vervoeren.
|
| 44 | 1397 | - 1397: Bergen op Zoom wordt vrijwel geheel verwoest door een stadsbrand.
- 1397: Oudste vermelding van de stadskraan bij de haven van Breda.
|
| 45 | 1402 | - 1402 : De kerk in Princenhage brandt af.
|
| 46 | 1403 | - 1403: Engelbrecht I van Nassau trouwt met erfdochter Johanna van Polanen trouwt en verwerft daarmee de Baronie van Breda voor de graven van Nassau.
|
| 47 | 1410 | - 1410: In Breda is het koor van de Grote Kerk gereed.
|
| 48 | 1419 | - 1419: Een grote brand in 's-Hertogenbosch legt de Hinthamerstraat en een deel van de Markt in de as.
|
| 49 | 1420 | - 1420: Tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten wordt Geertruidenberg ingenomen door het Kabeljauwse Dordrecht.
|
| 50 | 1421 | - 1421: Bij de Sint Elisabethsvloed overstromen grote delen van Brabant en Zeeland, waarbij duizenden mensen omkomen.
|
| 51 | 1428 | - 1428: Hertog Philips van Bourgondië verovert Zevenbergen en eist dat de poorten en muren worden afgebroken. Sindsdien is de stad niet meer versterkt.
|
| 52 | 1430 | - 1430: Brabant komt bij het huis van Bourgondië, waarvan hertog Filips de Goede op dat ogenblik bezig is een rijk uit te bouwen dat in de 16e eeuw de Zeventien Provinciën zal heten.
|
| 53 | 1437 | - 1437: Breda telt 700 'haardsteden' (huizen) binnen de muren
|
| 54 | 1449 | - 1449: In Tilburg breekt voor het eerst de pest uit.
- 1449: Het Heilig Sacrement van Mirakel, een wonderdadige hostie, wordt van Niervaart (het huidige Klundert) overgebracht naar Breda.
|
| 55 | 1453 | - 1453: De hertog van Brabant verleent aan Tilburg het recht om een eigen schepenrechtbank te hebben.
|
| 56 | 1455 | - 1455: In Breda wordt een gasthuis opgericht aan de Haagdijk.
|
| 57 | 1457 | - 1457: De Oude Toren van de Grote Kerk in Breda stort in.
|
| 58 | 1462 | - 1462: Chaam wordt een zelfstandige parochie.
|
| 59 | 1463 | - 1463: In 's-Hertogenbosch gaan honderden huizen in vlammen op tijdens een grote stadsbrand. Dit leidt tot een nieuwe verordening: alle dakbedekking moet bninen 10 jaar vervangen zijn door leisteen of dakpannen.
|
| 60 | 1468 | - 1468: In Breda wordt begonnen met de bouw van de toren van de Grote Kerk.
|
| 61 | 1481 | - 1481: In Breda moeten huizen verplicht stenen daken hebben om brand te voorkomen.
|
| 62 | 1490 | - 1490: Tijdens een stadsbrand wordt het gebied rond de haven en de Vismarktstraat in Breda verwoest. 170 huizen branden af.
|
| 63 | 1497 | - 1497: In Breda wordt de Grote Kerk gewijd.
|
| 64 | 1501 | - 1501: De lage heerlijkheid van Roosendaal werd overgedragen aan Engelbrecht II van Nassau.
|
| 65 | 1507 | - 1507: Bij Etten wordt het gebied de Zwartenberg bedijkt om als korenland gebruikt te worden.
|
| 66 | 1514 | - 1514: Hendrik III laat het Mastbos aanleggen.
|
| 67 | 1519 | - 1519: Breda koopt pesthuis in Princenhage.
|
| 68 | 1530 | - 1530: Het in het Markiezaat van Bergen op Zoom gebouwde dorpje Hildernisse wordt tijdens de Sint-Felixvloed weggevaagd.
|
| 69 | 1532 | - 1532: In het Spanjaardsgat in Breda worden zevenzijdige torens gebouwd ter bescherming van het kasteel en de haven.
|
| 70 | 1533 | - 1533: Bergen op Zoom wordt een markiezaat, waarmee zij formeel een hogere rang verwierf dan de Baronie van Breda.
|
| 71 | 1534 | - 1534: Een grote stadsbrand teistert Breda, waarbij 580 van de 740 huizen worden verwoest. Slechts enkele stenen huizen blijven overeind.
|
| 72 | 1535 | - 1535: In Breda verhuizen de begijnen naar de huidige locatie aan de Catharinastraat.
|
| 73 | 1541 | - 1541: In Breda worden de Tienmannen (or Tien Raden) aangesteld. Deze mannen hadden geen taak in het stadsbestuur maar vertegenwoordigen de belangen van de burgerij, vooral ten aanzien van belastingen.
|
| 74 | 1547 | - 1547: Hendrik III van Breda heeft de stenen stadsmuur om Breda vervangen door aarden wallen, volgens het bastionssysteem.
|
| 75 | 1550 | - 1550: Rond deze tijd is er in Tilburg een bloeiende lakennijverheid.
|
| 76 | 1552 | - 1552: De Sint-Pontiaansvloed treft de westelijke kust van Nederland. Het gebied tussen Bergen op Zoom en Ossendrecht stroomt geheel onder.
|
| 77 | 1559 | - 1559: Oprichting van de bisdommen Mechelen, Antwerpen en 's-Hertogenbosch.
|
| 78 | 1566 | - 1566: In Breda breekt de beeldenstorm los. In de Onze-Lieve-Vrouwenkerk worden de beelden kapot geslagen en de gehele inventaris van de kapel van het klooster van Sint-Catharinadal wordt vernield.
|
| 79 | 1571 | - 1571: Tilburg wordt geplunderd door de Zwarte Ruiters.
|
| 80 | 1572 | - 1572: Rijsbergen wordt door de Spanjaarden in de as gelegd, maar daarna weer door de inwoners opgebouwd.
|
| 81 | 1573 | - 1573: Watergeuzen houden huis ten noorden van Breda en verwoesten kasteel Gageldonk.
|
| 82 | 1574 | - 1574: Tilburg krijgt het recht om voortaan op elke zaterdag markt te houden en bovendien om per jaar vier jaarmarkten te organiseren.
|
| 83 | 1576 | - 1576: De kerk van Tilburg wordt bezocht door zogenaamde beeldenstormers die onder andere heiligenbeelden in de kerkgebouwen vernielen.
|
| 84 | 1577 | - 1577: Breda wordt ingenomen door troepen van Willem van Oranje. De inname werd bevorderd door de vijandige houding van de Bredase bevolking tegenover de Spanjaarden.
|
| 85 | 1579 | - 1579: De totstandkoming van de Unie van Utrecht leidt tot een scheiding in het hertogdom Brabant: Antwerpen (29 juli) en Breda (13 september) treden, net als Brussel, Mechelen en Bergen op Zoom, toe tot de opstandige Unie; 's-Hertogenbosch kiest op 20 december 1579 voor de koningsgetrouwe Unie van Atrecht, waarvan ook Leuven deel uitmaakt.
- 1579: Tijdens het Schermersoproer in 's-Hertogenbosch raken calvinisten en katholieken slaags met elkaar, waarbij maar liefst 42 doden en 120 gewonden vallen.
|
| 86 | 1581 | - 1581: Tijdens de "Furie van Houtepen" wordt Breda veroverd door de Spanjaarden. Bij gevechten en plunderingen in de stad komen 584 mensen om het leven.
|
| 87 | 1583 | - 1583: De "linie van de Eendracht" bij Bergen op Zoom vormt een linie tussen Brabant en Zeeland.
|
| 88 | 1584 | - 1584: De kapel in Leur verbrandt, waarna de mensen in Etten moeten kerken. Deze situatie zou tot 1795 duren.
|
| 89 | 1585 | - 1585: na de capitulatie van Brussel en Mechelen in respectievelijk maart en juli valt ook Antwerpen weer in Spaanse handen, wat een grote uittocht van inwoners tot gevolg heeft. Alleen het Markiezaat Bergen op Zoom blijft vast in Staatse handen.
|
| 90 | 1587 | - 1587: Het kasteel van Loon op Zand werd ingenomen door de Staatse troepen, maar ging korte tijd later weer over aan de Spaansen.
|
| 91 | 1588 | - 1588: Bergen op Zoom weerstaat de belegering door de Spaanse hertog van Parma.
|
| 92 | 1589 | - 1589: De Spanjaarden weten de stad Geertruidenberg te kopen van de Engelsen, die eigenlijk aan de zijde van de Republiek vochten.
|
| 93 | 1590 | - 1590: Breda wordt heroverd op de Spanjaarden door de list met het Turfschip van Breda.
|
| 94 | 1593 | - 1593: Na een twee maanden durende strijd gaf de stad Geertruidenberg zich over aan de Staatse troepen van Maurits van Oranje.
|
| 95 | 1595 | - 1595: Spaanse soldaten van het garnizoen van 's-Hertogenbosch steken de kerk van Tilburg in brand nadat zich daarin Staatse troepen verschanst hebben. De kerk wordt totaal verwoest.
|
| 96 | 1597 | - 1597: De Rooms-Katholieke eredienst wordt verboden.
|
| 97 | 1619 | - 1619: In 1619 werd de Turfvaart gegraven die onder Rijsbergen in de Aa of Weerijs uitmondde.
|
| 98 | 1622 | - 1622: Bergen op Zoom wordt tevergeefs belegerd door Spinola.
|
| 99 | 1624 | - 1624: Spinola belegert Breda.
|
| 100 | 1625 | - 1625: De pest slaat toe in West-Brabant.
- 1625: De Ginnekense kerk brand af als gevolg van sabotage tijdens het beleg van Breda.
|
| 101 | 1629 | - 1629: De val van 's-Hertogenbosch: stad en Meierij komen in Staatse handen.
- 1629: 4700 soldaten ingekwartierd in Breda.
|
| 102 | 1635 | - 1635: Teteringen wordt een zelfstandige parochie.
|
| 103 | 1637 | - 1637: Stadhouder Frederik Hendrik verovert Breda, waarmee heel het noorden van het hertogdom in Staatse handen is.
|
| 104 | 1647 | - 1647: Het Bredase klooster Sint Catharinadal wordt verplaatst naar Oosterhout.
|
| 105 | 1648 | - 1648: De Vrede van Munster maakt een eind aan de Tachtigjarige Oorlog. Het hertogdom Brabant valt uiteen in Staats- en Spaans-Brabant.
|
| 106 | 1660 | - 1660: Bij Hooge en Lage Zwaluwe wordt een gebied weer bewinterdijkt, zodat dit voor het eerst sinds de Elisabethsvloed van 1421 weer gebruikt kan worden.
|
| 107 | 1667 | - 1667: De in het Kasteel van Breda gesloten "Vrede van Breda" maakt een einde aan de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog.
|
| 108 | 1675 | - 1675: In Breda wordt straatverlichting ingevoerd. Het stadsbestuur schafte hiervoor lantaarns en lantaarnpalen aan en benoemde lantaarnopstekers.
|
| 109 | 1676 | - 1676: De heerlijkheid Zevenbergen komt in het bezit van Stadhouder-Koning Willem III.
|
| 110 | 1678 | - 1678: Prins Willen III houdt zijn Blijde Inkomst in Breda.
|
| 111 | 1682 | - 1682: In opdracht van Koning-Stadhouder Willem III worden de vestingwerken van Breda ingrijpend gemoderniseerd.
|
| 112 | 1687 | - 1687: Vlak over de grens met de zuidelijke Nederlanden wordt bij Meersel een klooster gesticht voor de kapucijnen. Katholieken uit Breda kunnen daar hun godsdienst uitoefenen.
|
| 113 | 1689 | - 1689: Uit dit jaar dateert het oudste document waarin "warm stinckende pis" genoemd wordt als grondstof voor bewerkingen in de textiel. Tilburgers hebben hier hun bijnaam "kruikenzeikers" aan te danken.
|
| 114 | 1694 | - 1694: In Breda wordt de torenspits van de OLV-kerk vernield door brand. De vernieuwing van de torenspits werd afgerond in 1702.
|
| 115 | 1701 | - 1701: Bij Terheijden worden de Linies van Munnikenhof en van Den Hout aangelegd.
- 1701: Ter verdediging wordt de Zuiderfrontier aangelegd van Bergen op Zoom tot en met Den Bosch. Deze frontier is ontworpen door Menno van Coehoorn.
|
| 116 | 1702 | - 1702: Franse troepen plunderen Tilburg en er wordt veel schade geleden.
|
| 117 | 1707 | - 1707: De regering van stad en land Breda besluit om een rasp- en tuchthuis op te richten. Dit wordt gehuisvest in de voormalige vleeshal.
|
| 118 | 1723 | - 1723: Baron Hendrik Hop junior, de uitvinder van het Haagse Hopje, wordt geboren in de Catharinastraat in Breda.
|
| 119 | 1725 | - 1725: De grens tussen Breda en Oosterhout wordt opnieuw vastgesteld en gemarkeerd door drie stenen grenspalen.
|
| 120 | 1737 | - 1737: Een zware brand verwoest een groot deel van Loon op Zand, waaronder 42 huizen, 13 schuren en een brouwerij. De schade wordt geschat op 73.000 gulden.
|
| 121 | 1747 | - 1747: Tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog nemen de Fransen de vesting Bergen op Zoom in.
|
| 122 | 1748 | - 1748: Prins Karel van Lotharingen en zijn vrouw Aartshertogin Maria Anna van Oostenrijk, zwager en zus van keizerin Maria Theresia, verblijven in Tilburg.
- 1748: Terwijl in Aken onderhandeld werd over het einde van de Oostenrijkse Successieoorlog, lagen de Staatse troepen op de heide tusschen Loon op Zand en Waalwijk gelegerd.
|
| 123 | 1755 | - 1755: Het in oorsprong middeleeuwse kasteel van Tilburg wordt afgebroken en vervangen door een landhuis.
- 1755: Als gevolg van een aardbeving tussen Portugal en Marokko ontstaat er een tsunami die tot in west-Brabant merkbaar is. In Breda staat het water in de haven een meter hoger dan normaal.
|
| 124 | 1769 | - 1769: Princenhage krijgt een nieuwe dorpspomp.
|
| 125 | 1779 | - 1779: West-Brabant wordt geteisterd door de 'rode loop': een vorm van dysenterie die veel slachtoffers eist.
|
| 126 | 1784 | - 1784: Een overstroming in het land van Maas en Waal treft ook de noordelijke delen van Brabant.
|
| 127 | 1789 | - 1789: Tijdens de Brabantse Omwenteling komen de Zuidelijke Nederlanden in opstand tegen het Oostenrijkse gezag van keizer Jozef II.
|
| 128 | 1792 | - 1792: De Franse revolutionaire legers vallen de Oostenrijkse Nederlanden binnen.
|
| 129 | 1793 | - 1793: Patriotten plakken een manifest in Tilburg.
|
| 130 | 1795 | - 1795: De Brabanders in het Noorden stellen op eigen gezag een eigen gewetselijk bestuur in. Deze "Vergadering van Gedeputeerden provisioneel representeerende het volk van Bataafsch Braband" komt in Tilburg bijeen.
|
| 131 | 1806 | - 1806: In Breda wordt het R.K. burgerweeshuis opgericht. Het gebouw staat aan de St. Janstraat.
|
| 132 | 1809 | - 1809: Na een bezoek van koning Lodewijk Napoleon krijgen Roosendaal, Oosterhout en Tilburg stadsrechten.
|
| 133 | 1810 | - 1810: In mei passeert keizer Napoleon met gevolg door Tilburg, maar verwaardigt zich niet af te stappen.
- 1810: Vanaf 1810 werd er op bevel van Napoleon gewerkt aan een steenweg van Parijs via Antwerpen, Breda en Utrecht naar Amsterdam.
|
| 134 | 1813 | - 1813: De Franse bezetting van Breda vlucht als Kozakken in de buurt verschijnen.
|
| 135 | 1814 | - 1814: Met de totstandkoming van de grondwet van Nederland wordt een nieuwe "provincie Braband" opgericht, die op 20 juli 1814 wordt uitgebreid met het zuidoostelijke deel van de provincie Holland (zoals definitief afgebakend op 10 februari 1815).
|
| 136 | 1820 | - 1820: Dijkdoorbraken van de Maas veroorzaken grote overstromingen.
|
| 137 | 1824 | - 1824: Ulvenhout wordt een zelfstandige parochie.
|
| 138 | 1826 | - 1826: De Zuid-Willemsvaart wordt geopend. Deze vaart overbrugt met 21 sluizen een hoogteverschil van 40 meter.
|
Stamboom Marijnissen
Abt 1126 - 1137 (~ 10 years)